झापा, २० चैत ।
हिमाली क्षेत्रमा पछिल्ला केही दशकमै ठूला ताल बन्ने क्रम बढेको भन्दै स्थानीयवासीले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । आफूले देख्दा ताल नै नभएको तथा सानो भएको ठाउँमा अहिले निकै ठूला ताल बनेका उनीहरूको भनाइ छ ।
पर्यटन व्यवसायीसमेत रहनुभएका सोलुखुम्बुका आङ छिरिङ शेर्पाले ६ दशकअघि आफू याक चराउन जाँदा सानो देखेको इम्जा ताल अहिले डरलाग्दो ताल बनेको बताउनुभएको छ ।
पछिल्लो आधा शताब्दीमै उत्पन्न भएर ठूलो आकार लिएको इम्जा एक्लो ताल होइन । हिमाली क्षेत्रमा यस्ता ताल बन्ने र बढ्ने क्रम धेरै पाइन्छ । पृथ्वीको तापक्रम बढेसँगै सयौं वर्षदेखि जमेर बसेको बरफ तथा हिमनदी पग्लिएर ताल बनेका हुन् । बरफ पग्लिएर बनेको पानीले तालको आकार वर्षेनि बढिरहेको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय एकीकृत पर्वतीय विकास केन्द्र (इसीमोड) ले सन् २०२३ मा सार्वजनिक गरेको एउटा प्रतिवेदनले ४७ वटा ठूला हिमताल सम्भावित विस्फोटका खतरनाक रहेको देखाएको छ ।
प्रतिवेदनमा हिमतालहरूको आकार र सङ्ख्या बढिरहेको पनि उल्लेख छ । यो शताब्दीको अन्त्यसम्म हिमताल फुट्ने घटना तीन गुणाले बढ्नसक्ने र सन् २०५० बाट हिमताल विस्फोटको उच्च विन्दुमा पुग्ने चेतावनी इसीमोडको प्रतिवेदनले दिएको छ ।
तालको आकार बढेसँगै फुट्ने घटना पनि बढेका छन् । खतरनाक हिमतालको अल्पकालीन र दीर्घकालीन व्यवस्थापनसँगै फुटिहालेमा जनधनको क्षति घटनाउन पूर्वसूचना प्रणाली जडान गर्नुपर्ने शेर्पाले बताउनुभयो । ०००००